Indrukwekkende viering van ANZAC-Day

We worden op dinsdag 24 april dus wakker in Goulburn waar we hebben overnacht bij de showgrounds. Na het ontbijt willen we wegrijden, maar het hek blijkt op slot te zijn. Iemand heeft ons niet gezien en deze per ongeluk op slot gedaan. Gelukkig zien we iemand iets verderop die het gras maait en een sleutel regelt. Konden we bijna niet weg uit Goulburn haha. De ochtend brengen we in de bibliotheek door om onze cv's up te daten, want we willen weer gaan werken in Australië. Na de lunch rijden we terug naar Canberra, omdat we daar morgen ANZAC-Day willen vieren. We zijn hier nu toch in de buurt, dus kunnen we het net zo goed in Canberra vieren. We gaan in de middag shoppen in het centrum van Canberra en daarna gaan we na een parkeerplaats in de buurt van het Australian War Memorial waar we de nacht doorbrengen om op tijd te kunnen zijn voor de Dawn Service.

Op ANZAC-Day gaat de wekker al om 03:30 uur om op tijd te zijn voor de ceremonie, de Dawn Service, te zijn. Om 05:30 uur begint de officiële plechtigheid, want dat is de tijd dat de ANZAC-troepen aan land kwamen in Gallipoli, in het hedendaagse Turkije. Gewapend met een tas, wat snacks en drinkwater lopen we om 03:45 uur naar het War Memorial. We zijn op tijd dus we hebben mooi een zitplek. De hele tijd zijn er allemaal foto's te zien van oorlogen en korpsen door de jaren heen en vanaf 04:45 uur waren er diverse militairen de "laatste brieven" en andere verhalen van overleden soldaten aan het voorlezen. Het werd drukker en drukker en het hele gebied stroomde vol jong en oud en ook heel veel veteranen met al hun spelden op de jasjes. Om 5:19 uur werd aangekondigd dat alle verlichting rondom het complex uit gedaan en dat de ceremonie over 10 minuten begon. Er volgende een 10 minuten lange staande stilte en daarna werd de ceremonie afgetapt met een didgeridoo solo. Er kwamen speeches en anekdotes verteld over de gevechten en gevallen soldaten in de Eerste Wereldoorlog, daarna de Tweede Wereldoorlog en vervolgens de oorlogen daarna. Tussendoor werden liederen gezongen en het viel ons op dat de hele ceremonie een religieuze achtergrond had. Zo stonden de songteksten vol met teksten als "met kracht van God" of "wil van God". Ook werd het Onze Vader hardop door bijna alle aanwezigen hardop meegesproken. Bizar, terwijl veel Australiërs die wij spreken gewoon helemaal niet gelovig zijn. Het was wel grappig om het Onze Vader in het Engels te horen en de tekst is gewoon letterlijk vertaald. De dienst werd afgesloten met het Australische volkslied en echt iedereen schreeuwde hardop mee. Leuk was dat alle songteksten op grote schermen te zien waren, zodat wij alles goed konden mee krijgen. Tijdens de dienst kwam de zon langzaam op en toen het was afgelopen stond de zon te schijnen aan de horizon. De Dawn Service had voor ons meer weg van een dodenherdenking en wij vonden het erg indrukwekkend om mee te maken. Op 11 november vieren ze in Australië "Remembrance Day" waar ze het einde van de Eerste Wereldoorlog vieren. In totaal bleek dat er 38.000 mensen de Dawn Service van 05:30 uur live bijwoonden. Erg veel, vooral op dit tijdstip en vergeet niet dat de afstanden in Australië aardig ver zijn hè! De eerstvolgende plaats vanaf Canberra is een uur rijden. Het is al helemaal veel in vergelijking met onze dodenherdenking op de Dam waar de laatste jaren ongeveer 20.000 mensen op afkomen.

Maargoed, ANZAC-Day is eigenlijk nog maar net begonnen. Het eerstvolgende event is om 10:30, een militaire parade over de ANZAC-parade naar het Australian War Memorial. We moeten ons dus bijna vier uur zien te vermaken. We rijden eerst naar het Netherlands Australia Memorial, dat voor het ministerie van Defensie ligt. Het is een monument om alle Nederlanders en Nederlands-Indiërs te eren die Australië hebben verdedigd en hebben geholpen tijdens de Tweede Wereldoorlog in strijdt met de Jappen van 1941-1945. Nederland en de Verenigde Staten waren enige landen die Australië hielpen die niet tot het Britse Gemenebest behoren en hebben daardoor allebei een eigen monument in Australië. Bij het monument krijgen we een informatieboekje over de Nederlands-Australische samenwerking. Gratis geschiedenislessen, want we hebben vandaag weer iets geleerd over ons eigen land. Toen Nederlands-Indië in Japanse handen viel zijn alle Nederlands-Indische leger, marine- en vliegbasissen naar Australië verplaatst. Ondersteund met Nederlandse troepen vanuit Europa speelden zij een belangrijke rol in de verdediging van Australië en een geallieerde overwinning op Japan. Nederland was onderdeel van de American, British, Dutch and Australian Alliance (ABDA-alliance). In het informatieboekje staan allemaal gevechten waarin Nederland een grote rol heeft gespeeld in de oorlog aan deze kant van de wereld, zoals de Slag om de Javazee, de Slag om de Koraalzee, gevechten in Papua Nieuw Guinea en Indonesische eilanden en tal van reddingsoperaties op zee. Vooral de Nederlandse Marine speelde een grote rol. We vonden het allebei erg interessant, omdat je dit soort dingen nooit op school krijgt, terwijl het toch een belangrijk stukje geschiedenis is. 

Tegen 09:30 uur gaan we terug naar het Australian War Memorial. Het is aardig druk als we er komen en bijna alle stoelen zijn al bezet. Als we bij de hekken komen blijkt dat je uitgenodigd moet zijn en wij moeten achter het hek kijken. Oké, prima dan zoeken we een mooi plekje in de zon. Tien minuten voordat de ceremonie begint mogen komen de stewards naar ons toe of we een zitplek willen hebben, omdat sommigen niet op zijn komen dagen. We zitten bijna vooraan en kunnen alles perfect zien. Dat geluk hebben wij dan wel weer. Het is een hele ceremonie en het blijkt de National Service te zijn. Het evenement is live op de Australische televisie te volgen en er zijn cameraploegen vanuit de hele wereld aanwezig. Tijdens de ceremonie worden allemaal belangrijke personen in limousines afgezet, zoals de gouverneur van de Commonwealth (gemenebest), premier van Australië en Nieuw-Zeeland en zelfs een Turkse generaal. In Turkije vond de slag om Gallipoli namelijk plaats en de toenmalig legercommandant aan de kant van het Ottomaanse rijk, de latere, eerste president van Turkije, Atatürk gaf in 1934 een speech dat er geen verschil is tussen de Turkse Mehmets en de Australische Johnnies en dat beiden in de vredelievende Turkse grond liggen begraven. Het is een wat langere speech, maar dit even samengevat. Deze speech werd door de Turkse Generaal herhaald in het Turks en Engels. Een hele parade met veteranen van alle oorlogen kwam voorbij en er was welgeteld één overlevende veteraan uit de Tweede Wereldoorlog. Hij was 98 jaar oud  en hield ook een speech. Om ons heen zaten genodigden en de kwamen uit heel Australië. En dat allemaal voor een herdenking en het was dus echt een hele happening. Er was een militaire fanfare en een wachtbrigade van de drie korpsen: marine, land- en luchtmacht. Kortom, een bijzondere ervaring.

Tijdens de ceremonie was er ook een hele groep Aboriginals en linkse activisten aan het demonstreren tegen ANZAZ-Day. Ook in Australië gebeuren zulke dingen en het is te triest voor woorden dat men dat altijd op zulke dagen moet doen. Ze hadden spandoeken met teksten als: “herinner de slachtpartijen uit 1800-zoveel”. Erg wat er destijds gebeurd is, maar het heeft niets met ANZAC-day te maken en getuigd al helemaal niet van respect. Na de ceremonie gingen ze om de bloemen heen dansen en vreemde rituelen uitvoeren.

We reden in de middag weer terug naar Goulburn, omdat onze vering van auto daar morgen dus wordt vervangen. Eenmaal in Goulburn, parkeerden we de auto en gingen we verder met ANZAC-Day vieren. Iedereen is vrij op ANZAC-Day en de meesten gaan de kroeg in. Simpelweg zichzelf ladderzat zuipen en Two-Ups spelen. Bij dit spel worden twee geldmunten in de lucht gegooid. Vooraf leggen mensen geld in of het kop of munt wordt. De winnaar krijgt alles, bij gelijkspel ieder zijn inleg terug. Het is gewoon een ordinair gokspel en bedragen van 100 tot 200 dollar werden ingezet. Dit spel is illegaal, maar alleen met ANZAC-Day is het toegestaan, een soort traditie onder de oorlogsveteranen. Alleen nu speelt iedereen het. Het was grappig om te aanschouwen. Het was een gekkenhuis, iedereen schreeuwde door elkaar. Hoe later het werd, hoe gekker het eraan toe ging en hoe gekker de bedragen werden. Een typisch gevalletje van Australische cultuur.