Een dagje naar het rijkste land ter wereld: het sultanaat Brunei Darussalam

We hebben nog een dag over in Miri, voordat we maandag naar Mulu National Park vliegen, dus gaan we op zondag 7 april een dagje naar het sultanaat Brunei Darussalam. Al om 07:00 uur worden we door onze chauffeur Charlie opgepikt bij ons guesthouse. We hebben een privéchauffeur geboekt, want dit was makkelijker voor een dagtrip, tevens maakte het qua prijs ten opzichte van het openbaar vervoer ook niet veel uit. Onze chauffeur neemt zijn taak als dagtrip heel serieus, want hij rijdt niet linea recta naar Brunei en neemt een alternatieve route. Hij begint met een rondleiding langs de geschiedenis van Miri, hier hadden we niet om gevraagd, maar het is wel interessant. We rijden langs de kantoren en woonwijken van Shell en Petronas en Charlie vertelt dat in Miri in 1910 aardolie is gevonden. Door de aanwezigheid van deze twee grootmachten in de aardolie, is Miri aardig ontwikkelt en hebben de inwoners, die veelal voor deze twee bedrijven werken, het goed. Ook Charlie heeft een verleden bij Shell en kan ons er dus veel over vertellen, echt heel interessant allemaal. Dan komen we langs een minder mooi aanzicht, een enorme plantage voor palmolie. We zij echt geshockt hoe groot het veld is. Dit was voorheen allemaal jungle. Charlie vertelt dat dit door grote bedrijven is gekapt om bosbranden te voorkomen. Door dan palmoliebomen te planten kunnen ze de bosbranden beter reguleren. Hij gelooft zelf ook nog wat hij zegt! Dit is dus een fantastisch fabeltje dat men de bevolking heeft wijsgemaakt! Vol ongeloof wisten we niet wat we moesten zeggen en viel er een ongemakkelijke stilte. Charlie reageerde dat er echt bosbranden waren. Ja die hebben ze dan vast niet zelf aangestoken!

Na alle palmolievelden komen we bij de grensovergang tussen Sarawak en Brunei. Eerst moeten we langs de Maleisische immigratiedienst voor een stempel dat we het land verlaten en vervolgens naar de douane van Brunei voor een toegangsstempel. Tellen jullie nog mee? Dat is dus  plus twee. En niet te vergeten dat we vanavond weer terug naar Miri gaan, dus dat is plus vier in totaal in één dag.

Brunei Darussalam, zoals de volledige naam van het sultanaat luidt, is een Arabisch woord en betekent de vredelievende plaats Brunei. Aan het hoofd van het land staat een Sultan en is samen met Oman het enige sultanaat ter wereld. Brunei is iets groter dan de provincie Gelderland, telt 500.000 inwoners en is één van de meest rijke landen ter wereld. In 1926 is in Brunei olie gevonden en de koninklijke familie heeft een goede deal met Shell gemaakt, dat alle olie in Brunei beheert. Vijftig procent van de winst dat Shell in Brunei maakt gaat naar de Sultan van Brunei en hij laat de bevolking er flink van meegenieten. Allereerst hoeven de inwoners van Brunei geen belasting te betalen en dat terwijl een gemiddeld salaris in Brunei € 3000,- is. Ook is voor hen onderwijs, elektriciteit en kraanwater gratis, en het is nog drinkbaar ook! Op huisvesting krijgen ze flinke subsidie, want een huis met twee verdiepingen kost slechts € 150,- per maand. Op brandstoffen zitten geen accijns, want een liter benzine kost slechts € 0,16. Blijkbaar heeft de koninklijke familie behoefte aan goede advocaten in Brunei, want wanneer een inwoner rechten gaat studeren aan de universiteit Van Oxford dan worden niet alleen de studie, huisvesting en andere onkosten betaald, ook krijgt hij/zij per maand £ 2000,- zakgeld mee om vrij te besteden. Bizar goede voordelen hebben de inwoners toch?

Ook in Brunei kiest Charlie voor de alternatieve route en rijdt hij niet direct over de snelweg naar Bandar Seri Begawan, de hoofdstad van Brunei. Ja je leest het goed, een snelweg in Zuid-Oost Azië, een weg met twee banen waar je 120 kilometer per uur kan. Een autosnelweg is slechts een van de vele dingen dat goed is geregeld in Brunei. Zodra we Brunei binnenrijden valt ons dus de enorm goede infrastructuur en organisatie op. De wegen zijn goed onderhouden en er is wegmarkering. Overal zie je boorezels op het land en boorplatformen in de zee voor de aardoliewinning. Het meest opvallende is al de regenwouden langs de wegen. Nee Brunei doet niet aan palmolie, want het is rijk genoeg met alleen de aardolie en kiest voor het behoud van haar mooie jungles. Het is echt mooi groen om ons heen en we zien zelfs aapjes de weg oversteken. Ook zien we de beschermde Banauvogel, die in groepen langs de weg zitten. We rijden langs de kust en zien heel veel gebouwen van Shell en Charlie raakt niet uitgepraat over alle oliefeitjes en rijkdommen van Brunei.

Ook heeft Charlie, zelf een moslim, veel kennis over de nieuwe islamitische wetgeving die vorige week is ingegaan. In Brunei geldt sinds begin april namelijk de strenge Sharia wetgeving. Heel interessant voor ons om aan te horen natuurlijk en het is ook wel een beetje beangstigend. Zo kan het afhakken van een hand de straf zijn wanneer men wordt berecht voor stelen en kan men worden gestenigd als straf voor overspel en homofilie. Maargoed, Brunei Darus Salam betekent dus Brunei de vredelievende staat en criminaliteit komt er zelden voor. Wellicht heeft dit iets met het strenge regime te maken. Alle mensen die wij spraken waren echt heel vrolijk en hartelijk. Iedereen was vol lof over het leven in Brunei en de goede voorzieningen. Ook hebben wij niemand met een boerka gezien en niemand keek Loes raar aan, terwijl ze rondliep in een t-shirt en haar haren niet had bedekt. Het leven in een land met islamitische wetgeving leek naar onze mening niet zo eng dan dat het op voorhand leek.

Ook wist Charlie een aantal leuke feiten over een Islamitisch land te vertellen. Zo mag een man meerdere vrouwen hebben, maar dit is alleen toegestaan onder bepaalde voorwaarden. Het belangrijkste is dat de man alle vrouwen financieel gelijkwaardig kan onderhouden. Zo moet iedere vrouw een eigen huis krijgen van dezelfde grote en waarde. Mocht de ene vrouw een auto krijgen, dan moeten de andere vrouwen dit ook krijgen. En dat geld voor alles. Dus gelijkheid tussen alle vrouwen. Ook moet de man dezelfde tijd met iedere vrouw apart doorbrengen, dus een week bij de eerste vrouw, dan een week bij de andere vrouw, etcetera. De derde en laatste belangrijke voorwaarde, en Charlie begint een beetje te grinniken terwijl hij het wil vertellen, is een hoog libido. Het kan niet zo zijn dat de eerste vrouw wel aan haar behoeften komt en de andere vrouwen achterblijven. Kortom, meerdere vrouwen klinkt leuker dan dat het daadwerkelijk is. En ook Charlie beaamt dat, omdat hij één vrouw meer dan genoeg in zijn leven vind, vertelt hij lachend.

Terwijl Charlie het verhaal over meerdere huwelijken vertelt rijden we langs het paleis van de tweede vrouw van de Sultan en het pretpark “Jerudong Park” dat daar bijhoort. Ook rijden we langs de keizerlijke stallen en de golfbaan. Ja de Sultan is een is sportieve man zo speelt hij polo, rijdt hij paard en racet met auto’s. Hij heeft 7000 luxewagens in zijn bezit waaronder 350 Rolls Royce, negen formule 1 McLaren, een Ferrari 456 GT, Bugatti’s, noem maar op!

Na al deze bezienswaardigheden hebben we onze eerste echte stop bij het zes sterren tellende Empire Hotel. Een enorm groot en luxe resort. We nemen binnen een kijkje en bestellen er wat te drinken. Ook hier heeft Charlie weer allemaal trivia aan ons te vertellen, ja onze gids heeft wel echt een meerwaarde tijdens deze dag.

Dan rond lunchtijd komen we aan in de hoofdstad van Brunei, Bandar Seri Begawan. De stad is vernoemd naar de grootvader van de huidige Sultan. In deze stad gaan we eerst lunchen en daarna rijden we naar Kampong Ayer, het waterdorp. Het is een dorp op palen in de Brunei Rivier. Charlie regelt een lokaal bootje met kapitein voor ons. Hij brengt ons een stuk de Brunei Rivier op langs het paleis van de sultan en vaart door de wateren van het waterdorp. Onderweg varen we ook een paar andere boten tegemoet met daarop allemaal kinderen. Onze kapitein vertelt dat dat de schoolbussen van Kampong Ayer zijn, maar dan op het water. Deze dienst is gratis voor de scholieren van Brunei. We hebben een heel erg leuk gesprek met onze kapitein en ook deze man deelt het verhaal over meerdere vrouwen met ons. 

Na onze rondvaart over de rivier en door het dorp rijden we naar de De Sultan Omar Ali Saifuddien Moskee. Met een koepel van 24 karaat goud domineert deze moskee de skyline van Bandar Seri Begawan. Het gebouw is prachtig, zowel van buiten als van binnen. Om naar binnen te mogen, moeten we gepaste kleding aan. Voor nuchtere toeristen als hangt er een kapstok met daaraan gepaste kleding. Beiden trekken we een gewaad aan en vrouwen moeten haren ook bedekken. Ziet Loes er toch nog voor even als een moslima uit. Wij hebben ze niet gezien, maar in deze moskee schijnen 3000 mensen te wonen. De Sultan Omar Ali Saifuddien Moskee wordt gezien als één van de mooiste moskeeën in Zuid-Oost Azië en dat kunnen wij wel beamen. Het gebouw is mooi wit en versiert met goud.

De volgende stop was het museum van de sultan. Hier was allerlei informatie over de koninklijke familie te zien en waren er allerlei geschenken te zien dat de sultan van andere landen had gekregen. Bij ieder geschenk stond de reden en door welk land het was geschonken. Een leuk museum en wat ons opvalt is dat we nergens in Brunei entreegeld hoeven te betalen. Brunei is dus  niet alleen goed voor haar inwoners, het is ook goed voor haar bezoekers.

Dan rijden we naar Istana Nurul Iman, vrij vertaald het paleis van licht en geloof. De Sultan van Brunei woont in het grootste bewoonde paleis ter wereld. Het gebouw is ruim een halve kilometer lang, 250 meter breed en bevat 1788 kamers. Ter vergelijking, in het Vaticaan heeft de Paus 338 kamers minder ter beschikking. Voor het paleis is een hele lange en grote tuin. Normaliter mag je stoppen voor het hek, maar wij werden weggestuurd, de Sultan verlaat namelijk ieder moment het complex. Het kruispunt voor het paleis werd ook afgezet en Charlie wist een mooi plekje om de auto te parkeren. Niet veel later ging het hek open, wij konden alles mooi zien vanaf ons plekje. Eerst kwamen er twee politiemotoren naar buiten rijden. Vervolgens kwam de sultan, zelf achter het stuur in zijn eigen auto, heel hard aanrijden en toen nog gevolgd door een auto met bewakers. Echt wel stoer van de sultan dat hij zijn eigen auto bestuurt en hij heeft ook geen geblindeerde ramen. In het museum van de sultan zagen we wel dat hij een autoliefhebber is. We waren dus op de juiste tijd op de juiste plaats en vingen een glimp van de sultan op, die overigens is bevriend met ons koningshuis. Ook dat zagen we in het museum van de sultan. 

De laatste echte bezienswaardigheid van deze zondag is de Jame Asr Hassanil Bolkiah Moskee. Dit gebedshuis is in 1994 speciaal gebouwd voor het 25-jarige jubileum van de huidige sultan. Ook deze moskee blaakt van het goud en is een erg mooi complex. In de tuinen zijn mooie waterfonteinen. Helaas kunnen we als niet-moslim niet naar binnen, want er is een dienst gaande. Erg jammer, het schijnt van binnen heel bijzonder te zijn.

Gadong Town is de laatste plek waar Charlie met ons stopt. Hier strollen we over een foodmarket en vergapen we ons aan een aantal lekkernijen kenmerkend voor Brunei. Vanaf hier is het zo’n kleine twee uur tot aan de grens met Maleisische, vanaf daar nog twintig minuten tot ons guesthouse in Miri. Het was een kort maar krachtig bezoek aan Brunei en we zijn heel blij dat we het sultanaat hebben bezocht. Vooraf waren we een beetje angstig om het land te bezoeken door de invoering van de Sharia. De hele wereldpolitiek en media boog zich over deze kwestie en beroemdheden riepen op tot een boycot van het land. Wij wilden toch graag dit controversiële land met eigen ogen zien en ervaren hoe de inwoners van Brunei leven. Zoals we zeiden we hebben geen boerka gezien, de mensen zijn heel erg lief en vriendelijk en niet moslims mogen gewoon dragen wat zij willen. De nieuwe wetgeving geldt alleen voor moslims. Zo zagen wij expats hardlopen in hotpants en een hempje. Ook blijkt nu tijdens het schrijven van dit artikel heeft de Sultan op 6 mei de strenge straffen alweer teruggedraaid. Nee Brunei is een bijzonder land en wij zijn blij dat we het hebben mogen ervaren.