De mysterieuze Danum Valley

Op zondag 28 april staat er om 08:30 uur een chauffeur met fourwheeldrive voor ons hotel in Lahad Datu te wachten. We verlaten de stad en na twintig kilometer slaan we af en komen we na een tijdje op een grindweg. De bebossing wordt steeds dikker en langzaam maakt het matige bos plaats voor de oeroude jungle. Het is heuvelachtig en super mooi groen om ons heen. Op de weg ligt een monitor lizard en even later steekt een Crested Fireback de weg over. In het Nederlands wordt het gekuifde vuurrugfazant en in het Indonesische heel simpel Ayam Hutan (boskip) genoemd. Een wildzwijn wordt Babi Hutan (bosvarken) genoemd.

We komen aan in het nationale park en krijgen een korte samenvatting van onze activiteiten tijdens ons verblijf. Hierna worden we naar onze bungalow gebracht en nadat we ons opgefrist hebben lopen we naar het onderzoekscentrum waar tevens het restaurant is. Het is een groot houten balkon dat uitkijkt over de jungle en de rivier. Het is prachtig en hier wachten we op onze gids terwijl we genieten van de geluiden van de jungle. Onze gids, Ezra genaamd, stelt zich voor en vraagt wat onze wensen zijn en verteld ons wat grofweg de mogelijkheden zijn. Onze eerste geleidde wandeling is vanmiddag om 15:00 dus we hebben nog de hele middag voordat het zover is. We besluiten daarom om een wandeling te doen met ons drieën. Het rondje is ongeveer 3 kilometer en gaat door secondaire regenwoud (ooit gekapt of afgebrand, maar inmiddels hersteld). Het is een makkelijk rondje en we zien veel mooie insecten en een stekelige kameleon op een boom. Onderweg komen we langs prachtige paddenstoelen en zien we dat alle paden bezaaid zijn met bloesem. 

Terug bij het restaurant komen we aan de praat met een Engelse man die hier als onderzoeker aan het werk is. Hij vertelt ons dat we heel veel geluk hebben doordat het Mast Flowering Event momenteel plaatsvindt in de jungle van Borneo. Dit betekent dat een heel groot deel van de bomen tegelijk in de bloei zijn, normaliter zijn het er slechts enkele. Onderzoekers zijn er nog niet precies uit hoe het ontstaat, maar het heeft een relatie met een enorme periode van droogte en tenminste zeven relatief koude nachten achter elkaar. Het is dus een soort survival instinct van de natuur. Vergelijk het met een babyboom na een oorlog. We zijn heel erg blij dat deze professor en onderzoeker van de universiteit van Cardiff ons hier op attendeert, want wij hadden het gewoon mooi gevonden, maar verder niks achter gezocht. Zeer onregelmatig, maar gemiddeld eens in de zeven jaar komt dit ecologisch zeldzame en esthetisch mooie proces voor. Vaak komt het voor tijdens de jaren van een El Niño (natuurverschijnsel dat plaatsvind rondom de evenaar in het oostelijke deel van de Grote Oceaan), maar ook dat is onregelmatig. Wat de precies de relatie met een El Niño is, is momenteel onbekend. Wederom kunnen we vaststellen dat we erg veel geluk hebben en zijn we op het juiste moment op de juiste plek. 

Tijdens het fenomeen rapen onderzoekers een deel van de gevallen bloesems van de grond en kweken hiermee kiemplantjes. Die worden weer gepland om regenwoud te herplanten. Het gesprek met de onderzoeker is heel erg interessant, maar wordt om 15:00 uur onderbroken door onze gids. Samen met hem en een Frans stel starten we onze wandeling door het regenwoud. Het eerste stuk van de wandeling hebben we vanmiddag al gedaan maar toch zien we insecten die we nog niet eerder hebben gezien. Zo zien we een tractormiljoenpoot. We denken eerst dat het er een is, totdat Ezra ons verteld dat het er twee zijn. Bovenop het vrouwtje ligt namelijk het iets kleinere mannetje. Deze reist, wanneer hij een vrouw heeft gevonden, de rest van zijn leven mee op de rug van het vrouwtje. Erg vermoeiend lijkt me. Ook zien we mooie groene lantaarn kevers. We gaan van het pad af de jungle in en na een paar minuten lopen zien we een aapje! Een prachtig beestje, met een rode vacht en een lief hoofdje. De rode langoer (red leaf monkey) is de naam van het aapje. Het zit rustig te eten in de boom. Dan horen we luid geritsel en op 5 meter afstand van de eerste aap, zit er nog een. Na een tijdje kijken komt de hele familie te voorschijn en het zijn er wel tien in totaal! Prachtig om te zien hoe de dieren van hun middag maaltijd genieten! 

Terug in het kamp zien we bij een boom een hele mooie groene witlipbamboeadder. Deze zeer giftige slang zit helemaal gekruld om een tak en ligt daar al een paar dagen doodstil, waarschijnlijk te wachten op een prooi in de bosjes. Het is een hele mooie fascinerende slang met een gifgroene kleur, blauwe stipjes en enge rode ogen. We kunnen heel dichtbij komen, maar moeten ondertussen ook heel erg oppassen. Je kan namelijk binnen een uur overlijden na een giftige beet van dit reptiel.

Rond zonsondergang lopen we naar een hele hoge boom waar een vliegende eekhoorn woont en na de zonder onder is gegaan springt klimt het omhoog en zweeft het naar een andere boom. Daarna kregen we ons diner en om 20:00 uur startten we alweer met een nachtwandeling. Tijdens deze wandeling zien we civetkatten die fruit aan het eten waren in een boom, een enorm grote tarantula die aan het wachten was op een goeie prooi, twee prachtige slapende vogeltjes, andere grote spinnen zoals de huntsman, twee hele mooie boomkikkers, en wel tien herten! 

De volgende ochtend starten we om 06:00 uur aan de Morning walk, de Coffin Trail genoemd. Deze trail gaat door primair regenwoud en de bomen zijn mega! De ochtenden in de jungle zijn waanzinnig mooi! Er hangt een dikke laag condens tussen de bomen die langzaam optrekt naar boven waardoor de jungle er erg mysterieus uit ziet. De jungle ontwaakt! Tijdens de wandeling zien we vogels, insecten en er vliegen twee rhinosaurus hornbills over ons heen. We lopen langs mooie uitzichtpunten, zien de mooiste bomen en verschillende soorten fungi! De geluiden die we horen zijn onbeschrijfelijk en ik wou dat we dit iedere dag konden horen! Het heeft iets spannends. Aan het eind van de track komen we uit bij een kleine open grot met open lijkkisten en daarin menselijke botten van stammen die hier vroeger woonden. De plek zelf is verder niet bijzonder. We lopen terug naar het kamp over hetzelfde pad. Onderweg zien we hoog in de boom een gibbon, net als de orang oetan een mensaap maar kleiner in zijn soort. Hij ziet ons ook en rent naar een uithoek van een tak. Daar staat hij stil en maakt zichzelf groot. Dan rent hij naar een andere tak en doet het zelfde. Dit gaat wel vijf minuten door! Ezra verteld dat de Gibbon dit doen om ons af te schrikken. Hij doet zo alsof hij met een hele groep is. Heel grappig vinden wij en ook erg intelligent van de aap. Later loopt Tom voorop en hij spot een katachtige. Het dier vriest en sprint dan ineens weg. Tom omschrijft aan Ezra war hij zag en vraagt wat het zou zijn geweest. Het dier was te snel voor een foto en eigenlijk schrok Tom eerst ook voordat hij zich bedacht om een foto te maken. Terug bij het kamp gaan Tom en Ezra opzoek in het grote dierenboek opzoek naar wat het kon zijn geweest. Het bleek dat Tom de Borneo Bay Cat oftewel de Borneo Goudkat heeft gespot, de minst gespotte katachtige in Danum Valley en er is vrij weinig over bekend. In totaal zijn er wereldwijd slechts vijf foto’s van wilde Borneose Goudkat gemaakt, zo zelden laat het zich zien en als men het spot is het alweer weg voordat een foto kan worden gemaakt.

Na de wandeling hebben we even een korte rust en tegen 14:00 uur gaan we weer samen met Ezra op pad. Deze keer lopen we de Rhino Pool wandeling. De naam van de wandeling klinkt spannender dan het is, want er zijn helaas geen wilde neushoorns meer in Borneo. Het is een wandeling van in totaal zo’n vier uur door het primaire regenwoud. Er staan hele grote mooie bomen en halverwege is een waterpoel. Daarna moeten we over een hangbrug en lopen we een stuk door het secundaire regenwoud terug naar het kamp. We zien helaas niet veel bijzonders, maar dat was te verwachten. Dieren zijn namelijk actief in de ochtend en het einde van de dag. In de middag is het te heet en slapen de meesten. Wel zien we een prachtige kameleon die van kleur veranderd naarmate we kijken. Terwijl we kijken wordt het erg donker in het bos. Niet veel later klinkt er een enorme donderslag met direct daarna een bliksemschicht vlak bij ons! De grond trilt en het is best een beetje eng. Vooral omdat Ezra zegt dat we snel het boa uit moeten omdat er veel dode takken naar beneden vallen tijdens onweersbuien in de jungle! Opschieten dus! We zijn nog geen minuut terug in het kamp en het komt met bakken uit de lucht! Waar komt het vandaan! Tijdens de regenbui zien we een oerang utan aan de overkant van de rivier heel hoog in de boom haar nestje klaarmaken voor de nacht!

Na het avondeten, wanneer het donker is, gaan we op nachtsafari. Achterop een jeep proberen we opzoek te gaan naar wilde dieren. We zien civetkatten, twee Bengaalse tijgerkatten en herten. Na de jeepsafari deden we nog een nachtwandeling door het bos. Hierbij zagen we bijzondere insecten, slakken, een krab in een boom, libelle en een kameleon.

De volgende ochtend, dinsdag 30 april gaan we heel vroeg met een auto naar een hoger gelegen punt om de zonsopgang te bekijken. We kijken heel mooi uit over de donkere schaduwen van de jungle. Langzaam ontwaakt de jungle, de mist stijgt op en de zon weerkaatst prachtige warme tinten tegen de wolken. Ook ontwaken haar bewoners en ergens in de verte horen we een mannetjes orang oetan roepen. Het geluid is zo luid dat het op kilometers afstand hoorbaar is! Heel indrukwekkend. De vogels beginnen te fluiten en de insecten maken ieder hun eigen bijzondere geluid. Wat genieten we van dit indrukwekkende schouwspel. Iets wat zo normaal en vanzelfsprekend is maar toch zo bijzonder en iets waar we best iets dankbaarder voor mogen zijn. We staan bijna twee uur lang te kijken totdat alle mist uit de bossen is verdwenen en de kleuren uit de lucht zijn weggevaagd. Tot slot doen we nog een laatste ochtendsafari voordat we moeten uitchecken. Na het ontbijt lopen we een ronde door het secundaire regenwoud, maar op een paar bijzondere insecten na, zien we geen wilde dieren. We checken uit en langzaam maar zeker verlaten we de Danum Valley. Onze chauffeur zet ons af in Lahad Datu.