‘s Werelds laatste paradijs: Raja Ampat

Op maandag 11 februari is het dan eindelijk zo ver, onze droom komt uit, we gaan naar Raja Ampat. Raja betekent koning/vorst en Ampat is de lokale benaming voor empat dat vier betekend. De Raja Ampat zijn dus de vier koningen doelend op de vier grote eilanden in dit gebied: Waigeo, Batanta, Salawati en Misool.

Raja Ampat is een paradijs, zowel op land als onderwater. Op de eilanden hangt een relaxed sfeertje en tropisch klimaat en onderwater is het één van de beste duiklocaties ter wereld. 80% van alle koraal- en vissoorten ter wereld zijn hier te vinden. Tot voor kort koste het ontzettend veel geld om hier te komen en zijn, want je moest in een duikresort verblijven of op een live-aboard (schip waar je een week op verblijft en naar alle duikplekken gaat). Tegenwoordig zijn er een aantal homestays en ze bouwen er steeds meer. De lokale bevolking zorgt voor je en voeden je ook met drie maaltijden per dag. Nog steeds veel duurder dan de rest van Indonesië, maar nu wel betaalbaar voor mensen als ons. Op zo’n tachtig tot honderd euro moet je per persoon per dag reken, maar dat is inclusief twee duiken per dag, transport en entreegeld voor het marinepark. Vanwege deze prijzen, zie je hier nog weinig backpackers en vooral duikliefhebbers die op vakantie zijn.

Goed, om acht uur brengt onze chauffeur ons naar de haven van Sorong. Vanaf daar nemen we de boot naar Waisai, de toegangspoort tot Raja Ampat. De boot vertrekt met een half uur vertraging en twee later komen we aan in Waisai. Vanaf hier lopen we naar een kleine haven waar allemaal longboats staan, dat zijn bootjes van een meter breed en zo’n zes meter lang. Met deze bootjes worden mensen vervoerd naar de omliggende eilanden. We moeten eerst een vergunning kopen om het marinepark te betreden. Dit geld gebruiken ze om het gebied te onderhouden en te investeren in het gebied. Behoorlijk prijzig ook voor Indonesische begrippen, zo’n zestig euro per persoon, maar het pasje blijft een jaar geldig. Het gaat allemaal heel officieel en je krijgt een pasje gekoppeld aan je paspoort, allemaal vrij bijzonder voor Indonesië. Toen was het wachten op Naftali, de eigenaar van Mawar Homestay op Arborek. We hoopten dat hij er zou zijn, want het boeken moest telefonisch half in het Indonesisch. Wanneer ik een bevestigings sms stuurde en daar ook nog vragen in stuurde antwoordde hij alleen: okay. Maargoed, hij is gekomen en de communicatie is goed gegaan. Met het bootje is het iets meer dan een uur varen naar Arborek, het eilandje waar wij verblijven. Onderweg moeten we eerst nog ergens een pakketje afleveren, onder het motto “nu we er toch zijn”. Wat ons meteen al opvalt is dat alle Papuanen een rood gebit hebben. Eerst dachten we dat ze gewoon een slechte hygiëne hadden, ontstoken tandvlees en bloed over de tanden. Het bleek dat ze de hele dag kauwen op “makan pinang”, oftewel betelnoten. Dit zijn noten van de Arecapalm en is al een 2500 jaar oude traditie. Overal en door iedereen wordt het gekauwd. Boeren, vissers, ambtenaren, studenten en zelfs gezondheidsmedewerkers. Dat laatste is erg frappant, want het heeft een licht hallucinerende werking. Ook tijdens traditionele ceremonies worden deze Arecanoten gekauwd en wordt uitgedeeld als een teken van vriendschap en verwantschap.

Bij aankomst op Arborek Island valt onze mond open, zo mooi is het hier. Witte stranden, kokospalmen en alle huisjes zijn gekleurd. We voelen ons meteen thuis. Het is een paar minuten lopen naar onze homestay en we hebben een prachtig houten huisje op palen boven de oceaan en het dak is van palmbladeren. We kijken super mooi uit over het rif en de verschillende kleuren in het water. Alle voordelen hebben natuurlijk ook een nadeel. Doordat je zo afgelegen van alles bent is hier geen centraal stroomnetwerk, dus wordt alles opgewekt met generators die alleen van 18:00 tot 00:00 aanstaan. Maargoed als dat het enige is, gewoon ‘s avonds telefoons en fotocamera opladen. Een tweede waar we vooral aan moeten wennen zijn de badkamer en het toilet. Je moet het toilet doorspoelen door zelf een emmer water er doorheen te gooien. De badkamer is een schepdouche. Met een soort van emmer met een steel eraan, moet je koud water uit een regenton over je heen gooien. Nja als deze drie dingen het enige is, wat ontbreekt aan luxe in dit paradijs, dan tekenen we daar dubbel en dwars voor. Een ding wat wel heel jammerlijk is het dure bier hier: €3,60 voor één blikje bier. Dat heeft vooral te maken met de hoge transportkosten, alles is tenminste een uur varen met speedboot. In totaal drie uur varen naar de dichtstbijzijnde stad. Of dorp is het eigenlijk: Sorong.

Ook is onze lunch klaar, of lunch? Een hele rijsttafel met vers gevangen vis, veel groenten en bami en nasi. Echt heel lekker! Na de lunch gaan we op verkenning uit over het eiland, maar het is slechts 10 minuten lopen van het ene naar het andere eind. Er staan een aantal huizen, stuk of tien homestays, een kerk, een kiosk en een duikshop. Ook zijn er een stuk of vijf pieren om met de boot aanland te komen of om af te springen en rondom het eiland te snorkelen. Het snorkelen is hier super mooi, heel veel levend koraal en super veel vis.

In de avond gaan we naar de duikshop om onze duikbenodigdheden te passen, want we gaan vanaf morgen een stuk of acht duiken rondom dit gebied doen, verspreid over de komende vijf dagen. Daarna wonen we bij dezelfde duikshop een les over Manta Rays bij, want dat is één van de redenen waarom veel mensen hier komen duiken, om de Reuze Manta te spotten. De les was heel educatief en het blijkt dat Manta hele intelligente wezens zijn, jagen in groepen en dat de Oceanic Manta wel negen meter kan worden!

Onze tweede dag op Arborek, dinsdag 12 februari, melden we ons al vroeg bij de duikshop. We gaan naar duiklocatie Sawan Darek. Dat ligt voor het eiland Pulau Mansuar. Er is een een grote pier waar veel koraal in de buurt groeit. We spotten hier drie hele grote schildpadden van wel een meter breed. Op de rug zaten Mulla Mulla en één schildpad was zijn buik aan het scrubben. We zagen ook een school barracuda’s, een murene, Wobbegong haai èn een Devil Manta. Een super mooie eerste duik en na deze duik gingen we naar Manta Sandy, een schoonmaakstation voor Manta’s. Hier komen de reuzenmanta’s zich laten schoon likken, zuigen en eten door kleinere vissen om zo parasieten, bacteriën en dode huidcellen te laten weghalen en hun tanden te poetsen. Prachtig toch, hoe de natuur samenwerkt! We zagen hier negen reuzenmanta’s variërend van drie tot vijf meter en een baby manta. Die laatste was heel schattig en de reuzenmanta’s heel erg indrukwekkend. Daarna zat onze duikdag erop en keren we terug naar Arborek. In de middag snorkelen we nog wat rondom het eiland.

Woensdag 13 februari gaan we wederom duiken. Deze keer gaan we richting het eiland Gam en duiken we bij Mayhim. Ook hier was weer heel veel mooi en bijzonder koraal en hele scholen vis. Ook zagen we weer een wobbegong haai en een koraalduivel. Onze tweede duik van de dag was bij Citrus Ridge, wat zo is vernoemd omdat hier heel veel geel fluoricerend koraal te vinden is. Hier zagen we naast heel mooi koraal en tropische vissen, een kreeft, barracuda en een krokodilvis, een schorpioen vissoort. Hij was goed gecamoufleerd, maar we zagen hem toch. In de middag ging Loes nog even snorkelen. En gingen we kijken bij allemaal kinderen die traditionele dansjes aan het doen waren op straat met een oudere man die gitaar speelde en traditionele liederen erbij zong. In de avond kwam Barra langs, een Indonesiër uit Sumatra die we eerder hadden ontmoet. Hij backpackt door Indonesië en liet zijn foto’s van zijn trip zien om ons inspiratie te geven. Dat waren super mooie foto’s en het was gezellig! Leuk om veel over Indonesië te leren door een jong iemand die ook nog goed Engels spreekt!

Valentijnsdag hadden wij onze vijfde en zesde duik bij wederom Manta Sandy en de tweede duik was een rif bij Arborek. De tweede duik was heel erg mooi met super gezond koraal en nudibranches. Dat laatste zijn naaktslakken in allerlei fluoricerende kleuren. In de middag regende en stormde het heel erg hard, zo hard dat het water soms naar binnenliep in het huisje en de andere eilanden niet meer zichtbaar waren door de dikke mist. Morgen staat Pianemo op de planning, maar we krijgen bericht dat dat niet doorgaat met dit weer.

Op vrijdag 15 februari staan we op en de lucht is helderblauw en de zon straalt al vroeg aan de hemel. Yes, de trip naar Pianemo gaat door! We komen bij de duikshop en laden onze spullen op de boot. Het is iets meer dan een uur varen naar onze eerste duiklocatie: Melissa’s Garden. Één van de top vijf plekken om te duiken in Raja Ampat en dat is ook echt zo. Wat een helder, mooi en vooral gezond koraal! En wat een duizenden vissen in scholen. Ook zien we zwarte-punt rifhaaien en een wobbegong (tapijthaai). Deze laatste is goed gecamoufleerd en schuilt vaak in koraal of grotten. Na deze duik varen we naar Pianemo waar we eerst onze lunch nuttigen en daarna naar een uitzichtpunt lopen. Wat een fantastisch uitzicht. Een open lagoon met allemaal kleine eilandjes en karstgebergten. Het water is turquoise en het uitzicht is zoals het alleen in de vakantiebrochures voorkomt. Wat genieten en wat zijn we weer op een mooi stukje wereld! Na de storm van gisteren hadden we eerlijk gezegd niet verwacht dat we hier zouden zijn vandaag, dus dat maakt het extra mooi. Na het uitzichtpunt gaan we naar een ander punt, een ander misschien nog wel mooier aanzicht van deze lagoon. Op de terugweg naar Arborek doen we nog een duik bij Pam Slope. Dit is een driftduik waarbij je meevaart op de stroming. Technisch nieuw voor ons, maar het mooie was dat je bijna niks hoeft te doen, omdat je in de stroming zit. Je kunt dus langer dan normaal met je zuurstoftank. Ook hier zagen we weer rifhaaien, wobbegongs en heel mooi koraal. Daarna varen we weer terug naar Arborek en in de avond nemen we afscheid van onze duikgidsen, want de volgende dag verlaten we het eiland.

Zaterdag 16 februari staan we al om 04:30 uur ‘s ochtend op, want we gaan opzoek naar de Rode Paradijsvogel die exclusief op de eilanden Gam, Waigeo en Bantana leeft. Nergens anders op de wereld is deze vogel te bewonderen en wij hopen het vandaag op Gam te spotten. Bij zonsopgang hebben we de grootste kans. Samen met onze Franse buurvrouw stappen we om 05:00 uur op de boot en varen we met Naftali, de Homestay eigenaar, naar Gam. Na een half uur varen komen we aan en gaan we met een gids de jungle in opzoek naar de vogel. Langzaam komt de zon op en we lopen dieper en dieper de jungle in. De geluiden van de vogels en insecten om ons heen waren erg rustgevend en een genot om naar te luisteren. Na een tijde lopen stoppen we bij een hele hoge boom. Daar start onze gids met het imiteren van vogelgeluiden. Daar moeten we natuurlijk wel een beetje om lachen. Maar al snel krijgt hij antwoord op zijn geluiden en komt er een paradijsvogel aanvliegen die plaats neemt op een tak in de boom! Wat een plaatje! De vogel is rood met geel en heeft twee lange sierlijke rode slierten aan zijn lijf. Ook heeft hij een blauwe kraag. Heel erg bijzonder. De vogel blijft een lange tijd zitten en iedere keer wanneer hij weg vliegt, roept onze gids hem weer terug. Na het bewonderen van deze mooie vogel lopen we terug naar de boot en vervolgen we onze trip naar Kri. Het eiland waar we een aantal dagen willen verblijven. Eerst gaan we met de boot nog even snorkelen. Heel mooi, we spotten gelijk drie schildpadden, maar er zijn ook duizenden kwallen. Na een kwartier zijn we er klaar mee, want alle kwallen zitten aan het wateroppervlak. We moeten er dus steeds onderdoor duiken en dat is gewoon niet te doen, want als je adem wilt halen moet je weer door de zwerm kwallen zwemmen. Naftali zet ons af bij onze nieuwe Homestay brengt onze Franse buurvrouw weer naar Arborek. We nemen afscheid van Naftali, want het is echt een topgozer. Spreekt bijna geen Engels, maar wil alles voor je doen en regelt ook alles voor je.

Op Kri verblijven we bij Delvin Homestay en helaas hebben we een huisje op het land en dus geen huisje boven het water. Op Kri was alles volgeboekt en Naftali heeft als een gek voor ons lopen rondbellen en vragen. We waren bijna weer terug gegaan naar Arborek. Dus ja, we waren toch blij dat we een plekje hadden op Kri. Het stikt hier dan ook van de toeristen het is voor ons doen erg druk. We zien continue mensen voorbij komen, wel even wat anders dan Australië en ons mooie huisje op Arborek. Druk is natuurlijk relatief want er waren niet meer dan veertig mensen op dit eiland. We komen aan de praat met een stel, die ook bij ons Homestay verblijven. Heel grappig we praten de hele tijd in het Engels en pas tijdens het avondeten kwamen we erachter dat ze ook Nederlands zijn.

In de middag zijn we lopen we wat duikzaken af. De reden dat we naar Kri zijn gegaan is, omdat het eiland wordt omgeven door mooie duiklocaties. We spreken af dat we maandag gaan duiken bij Blue Magic en Cape Kri, twee van de beste duiklocaties van Raja Ampat. Cape Kri houdt het wereldrecord van meest getelde verschillende vissoorten in één duik: 374!! Dat is ongelofelijk veel en kun je dus haast niet worden teleurgesteld in deze duik. Tijdens een gesprek met de duikgids, adviseert hij ons ook te gaan snorkelen is het huisrif. Als het getijde wegtrekt kunnen we van de pier afspringen en dan kunnen we zo meedriften, met de stroming naar onze Homestay 500 meter verderop. We moeten wel oppassen dat we voor de grote rots het water verlaten, want anders komen we in een stroomversnelling en kunnen we wel eens in Sulawesi of de Filipijnen uitkomen, haha! Natuurlijk lijkt ons dit mooi en lekker makkelijk. Snorkelen zonder enige moeite. En wat is het hier mooi! Heel veel verschillende vissen en koraal. Een schildpad en we tellen tien haaien. Uit het niets begon Loes ineens heel hard naar mij toe te zwemmen, ze dacht dat een haai boos op haar was en haar wilde aanvallen. Heel grappig! De haai wilde alleen even zijn territorium afbakenen en liet even zijn tanden zien. Het snorkelen was inderdaad heel gemakkelijk. We stapten voor ons huisje het water uit en waren dus meteen thuis. Voor het avondeten zijn we naar het uitkijkpunt bovenop de berg gelopen om daar de zonsondergang te bekijken. Het pad is erg steil door de jungle. Vrij zwaar en het is erg warm. Bovenaan hebben we een mooi uitzicht. We zijn alleen, maar dan wordt het druk, er komen vier Duitse stellen om ons heen staan en beginnen in het Duits te kwaken. En wij komen hier voor onze rust! De zonsondergang is mooi maar de entourage dus niet, hadden we ons toch iets anders bij voorgesteld, haha!

Onze tweede dag op het eiland Kri was een rustdag. We hebben niet veel gedaan behalve een lange strandwandeling gemaakt aan de hele noordkust van Kri. Dit kan alleen met eb en halverwege de reis begon een hond met ons mee te lopen. Op een gegeven moment ging hij voor ons uitlopen, als wij twijfelden of we wel verder konden lopen. We dachten als “Foxy” het kan, zo noemde Loes hem, dan kunnen wij het ook. De hond heeft ons de hele weg begeleid totdat we weer bij zijn kamp waren.

De derde dag, maandag 18 februari, staan we al heel vroeg op, want onze duikgids wil al om 06:00 uur in het water zijn bij Blue Magic. Deze duiklocatie is de meest gewilde spot van heel Raja Ampat, want dit is de plek met de grootste kans om de Oceanische Manta Rays te zien. Deze kunnen negen meter groot worden, dus dat willen we wel eens zien. Wij zijn de enige twee gasten en met ons drieën zijn we de enige duikers als we aankomen bij de duiklocatie. We gaan te water spotten aardig wat vissoorten zoals tonijn, napoleon vissen, een familie haaien en als we de hoek van het koraal omgaan spotten we drie Oceanische manta’s. Een droom komt uit en Loes huilt van geluk. Wat zijn deze beesten groot en majestueus. Niet negen meter, maar toch nog steeds bijna zes. Ongelofelijk groot een mooi. En elegant ook. Het mooiste van alles, geen duiker om ons heen. Als we weer op onze weg terug zijn richting het wateroppervlak spotten we nog een zwemmende wobbegong, dit terwijl je ze normaal altijd ziet slapen onder een rots. Pakken we ook nog even mee. Wat genieten deze duik. Eenmaal weer boven en in de boot, zien we zeven live-aboardboten om ons heen. Dat betekent tenminste veertig duikers in het water opdezelfde plek. Het is dus goed dat we zo vroeg zijn gegaan. Onze duikgids denkt ook niet dat zij de manta’s zullen zien, want die houden niet van drukte. Onderweg naar het eiland treffen we een familie van wel dertig dolfijnen! Ze zwemmen met de boot mee en springen en glijden door het water! Wat een topdag! Terug op het eiland hebben we de ochtend vrij en in de middag maken we een duik bij Cape Kri, de duiklocatie met het wereldrecord waar we zojuist over schreven. Er zitten hier zoveel soorten, omdat het een kaap is met allemaal verschillende stromingen en stroming betekent dat vissen daar jagen. Vissen zijn alleen niet zo intelligent dat ze dan denken: “oh, maar jaagt er niemand op mij dan”? Dus alle vissen groot en klein komt daar. Daarnaast is het een heel lang rif van een paar kilometer met heel veel koraal. Aan het begin van de duik bekijken we een school sardines met daarachter een school grote barracuda’s. Uit het niets valt een van de barracuda’s de sardines aan en hij heeft er een! Direct daarna zwemt er een haai door de school, dan nog een, en nog een!! Jeetje wat gebeurt er veel in een minuut tijdens deze duik. Overal zwemmen scholen vissen, drie soorten haaien van groot tot klein, er zwemmen schildpadden en vanuit de blauwe zee komt een grote marmerpijlstaart rog aanzwemmen! Prachtig. Terug bij onze Homestay blijkt het huisje dat over het water staat vrij te zijn. We vragen of wij erin mogen en dat mag!

De laatste twee duiken doen we op dinsdag 19 februari. De eerste duik is bij Sardine Reef. Vanaf het moment dat we het water in gaan voelen we de stroming. We laten ons afdalen tot 25 meter en de stroming neemt ons mee langs de wand vol koraal. Na enkele meters maakt onze gids duidelijk dat we ons moeten vasthaken achter een rots. Zo gezegd zo gedaan. Pas nu voelen we hoe sterk de stroming is. Het kost enorm veel kracht om het draad vast te houden. Het masker word strak tegen je hoofd aangedrukt en als je opzij kijkt moet je uitkijken dat je regulator niet uit je mond word getrokken. Deze heftige stroming trekt veel vis aan, en daarvoor zijn we hier dus ook! Overal zijn scholen vissen te zien! Na een tijdje laten we ons weer meevoeren naar het einde van het rif. Hier is de stroming nog sterker! En dan verliest Tom zijn vin! Gelukkig zwemt er iemand direct achteraan, levensgevaarlijk! Om de hoek zien we 3 haaien. Het was een mooie, vermoeiende en vooral heel leerzame duik.

Eind van de ochtend doen we één duik bij Udtimo. Tom besluit niet mee te gaan, omdat hij zich niet lekker voelt, maar Loes slaat natuurlijk niet over. Wederom een prachtige duik met een heleboel koraal, honderden vissen en we spotten een Manta-shrimp. Deze garnaal is zo sterk dat als je te dichtbij komt, hij met z’n voorpoten je duikbril kapot kan slaan! Het sterkste dier in de onderwaterwereld. Er zijn zelfs verhalen van mensen die hun camera te dichtbij hielden en dat de garnaal hun lens kapot sloeg.

We rusten de rest van de dag uit en overleggen wat onze volgende bestemming is. We besluiten naar de Molukken te gaan en boeken tickets naar Ambon. We slapen dinsdag nog één nachtje op Kri en gaan op woensdagmiddag met een klein bootje naar Waisai om vanuit daar met een grote boot naar Sorong te varen. We overnachten één nacht in Sorong en vliegen op donderdag 21 februari naar Ambon. Het vliegtuig heeft een half uur vertraging. We komen aan de praat met iemand van het vliegveld en die vertelt lachend dat de piloot te laat is. Langzaam en relaxed zien we de piloot aan komen lopen. Dit kan werkelijk alleen in Indonesië.

Raja Ampat was een geweldige ervaring en zijn super blij dat we het hebben mogen zien. ‘s Ochtends maakten we mooie duiken en voor de rest lekker uitrusten in een hangmat, snorkelen of wandelingen maken. Wat wil je nog meer en dit was een geweldig begin van het tweede deel van onze reis en we hopen hier nog eens terug te komen. Hopelijk bestaat het over vijf jaar nog en is het niet gegrepen door het massatoerisme.